همواره برای بهتر زیستن راه هایی وجود دارد. راه هایی ساده اما موثر که کیفیت زندگی را ارتقا می دهد. البته ضمانتی وجود ندارد مگر این که خودتان تصمیم بگیرید رضایتمندی و خشنودی از زندگی تان را بالا ببرید و نشاط بیشتری داشته باشید. در این مطلب به عادت های مفیدی برای بهبود کیفیت زندگی اشاره شده است که خواندن آن مفید است.
فهرست مطالب
- کیفیت زندگی چیست؟
- تعریف نظری کیفیت زندگی چیست؟
- معرفی انواع ابعاد مختلف کیفیت زندگی
- چه کنیم رضایتمندی مان نسبت به کیفیت زندگی مان بیشتر شود؟
- معرفی راه موثر برای بالا بردن کیفیت زندگی
- بررسی نکات طلایی برای شروع عالی زندگی
- سخن پایانی و سوالات متداول
کیفیت زندگی چیست؟
کیفیت زندگی به معنای بالا بردن سطح رضایت مندی و خوشحالی در زندگی است. بشر از ابتدا در جستجو ارتقای شرایط زندگی بوده است. تصور کنید از زمان دوران غار نشینی انسان به دنبال ارتقا و رشد زندگی خود بوده است. چراکه هیچ زمان به آن چیزی که داشت، خوشحال نبود و همیشه در جستجوی بهترین ها برای خود بوده است.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله معایب اختلاف طبقاتی را بخوانید.اینکه بتوانیم شرایط زندگی را به طور مداوم تغییر بدهیم و به کیفیت زندگی فکر کنیم. انرژی، وقت و همین طور بخش زیادی از ذهن ما را به خود درگیر می کند. کارشناسان مسائل خانواده، راههایی را پیشنهاد می دهند که بتوانیم کیفیت زندگی خود را افزایش دهیم.
اما گاهی این ایده ها و راهها کمی دور از واقعیت است. مثلا برای اشخاصی که کارمند هستند، و باید روزانه، مسیر مشخصی را تا محل کار خود بروند، کیفیت زندگی کاری آنها همیشه در یک حد نرمال و شاید پایین تر قرار می گیرد و منطقی بخواهیم بگوییم؛ این امکان برای آنها نیست که هر زمان احساس رخوت و فرسودگی در کار داشتند. کار را رها کنند و به یک سفر چند روزه بروند.
تعریف نظری کیفیت زندگی چیست؟
اختلاف نظرهایی در زمینه تعریف کیفیت زندگی وجود دارد. در زیر به تعدادی از این تعاریف اشاره می‌شود.
- کالمن می‌گوید که کیفیت زندگی گستردگی و انبساط امید و آرزو است که از تجارب زندگی ناشی می شود.
- فرانس و پاورس می‌نویسند کیفیت زندگی، ادراک فرد از رفاه است که به نظر می رسد از رضایت یا عدم رضایت در حیطه های اصلی زندگی ناشی می‌شود.
- تستا و سیمونسون کیفیت زندگی را ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی می‌دانند که محدود به تجارب، اعتقادات، انتظارات و ادراک بیمار است.
- زان کیفیت زندگی را درجه رضایت در تجارب زندگی فرد می‌داند، وی می‌گوید کیفیت زندگی، شامل رضایت از زندگی، رضایت در تصور از خود، سلامت و برگ خریدهای اجتماعی و اقتصادی است.
- سازمان بهداشت جهانی نیز کیفیت زندگی را این‌گونه تعریف می‌کند ادراک افراد از موقعیت شان در زندگی، در متن فرهنگ و نظام های ارزشی که در آن زندگی می کنند و در ارتباط با اهداف، انتظارات، ارتباطات و نیازهایشان است.
معرفی انواع ابعاد مختلف کیفیت زندگی
بر اساس نظر اکثریت متخصصین ما ۶ بُعد داریم:
- بعد فیزیکی
- بعد اجتماعی
- بعد روانی
- بعد جسمی
- بعد روحی
- بعد محیطی
- بعد فیزیکی
که مربوط به معاینات عمومی پزشکان هست و مربوط به قدرت، انرژی، توانایی انجام فعالیت های روزمره و خود مراقبتی و استقلال فردی است. این بعد نشانگر احساس بهتر بودن در ارتباط است.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله صمیمیت در خانواده را بخوانید.
بعد اجتماعی
این بعد نشانگر این است که کیفیت ارتباطات افراد با اعضاء خانواده، همکاران، دوستان و همسالان و جامعه چطور است.
بعد روانی
در این بعد نشانه های روانی اضطراب، افسردگی و ترس‌ها موردتوجه قرار می‌گیرد.
بعد جسمی
در این بخش علائم بیماری ها و دردها مورد توجه است.
بعد روحی
در این قسمت هدف و معنای زندگی مورد دقت قرار می گیرد.
بعد محیطی
در این بعد به این توجه می شود که شرایط محیط زیست افراد چگونه است؟ و اینکه افراد آیا بر محیط زیست خود اثر مثبت می گذارند و آیا چقدر توان کاهش اثرات محیطی را بر زندگی و محیط زیست خود دارند.
چه کنیم رضایتمندی مان نسبت به کیفیت زندگی مان بیشتر شود؟
یکی از بهترین مواردی که محققان در مورد آن بسیار تاکید کرده اند، نقش ورزش در خانواده ها و افزایش کیفیت زندگی افراد است. اگر شما خانه دار هستید و فرصت رفتن به باشگاههای ورزشی را ندارید، می توانید در خانه ورزش را ادامه دهید. چنانچه شاغل هستید و ساعت کمتری فرصت دارید، می توانید در طول مسیر رفتن به محل کار، ورزش های هوازی و پیاده روی را در برنامه خود قرار بدهید.برای تغییر دنیا، نیازی نیست کار بزرگی انجام دهیم، کافی است اول از همه خودمان را تغییر بدهیم. آن هم با یک تصمیم گیری ساده.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله اهمیت شغل در زندگی خانوادگی و اجتماعی را بخوانید.
وجدان (وظیفه‌شناسی) داشتن
در جدیدترین تحقیق منتشر شده روز دوشنبه در مجوعه مقالات ژورنال آکادمی علوم ارتباط بین وجدان (و وظیفه شناسی) را که می‌تواند به معنای کارآمد بودن هم تلقی شود در حالیکه فرد کمتر ریسک پذیر باشد با افزایش سطح رفاه و خوشبختی همراه ۴ خصوصیات دیگر تعریف کرده‌اند. با این حال از بین بیش از ۸ هزار افراد حاضر در این تحقیق فقط ۲۳ درصد از آنها با بهره‌مندی از ویژگی با وجدانی و وظیفه شناسی شناخته شده‌اند. تحقیقات دیگری هم درباره ارتباط وجدان (وظیفه‌شناسی) و رفاه وجود دارد.
یک تجزیه و تحلیل ۷۵ ساله بر روی ۳۰۰ زوج که از اواسط دهه بیست سالگی آنها آغاز شده نشان می‌دهد مردانی که با خصوصیت اخلاقی وجدان و وظیفه شناسی معرفی شده‌اند عمر طولانی‌تری نسبت به بقیه که از این ویژگی بی‌بهره بوده‌اند ، داشته‌اند. یک تحقیق مفصل دیگر با نتایج مشابه اما اینبار درباره زنان و مردان می‌گوید هر دو اینها ، یعنی چه زنان و چه مردان که از این خصوصیت اخلاقی بهره‌مند بوده‌اند بیش از آنهایی که چنین ویژگی نداشته‌اند زندگی کرده‌اند.
داشتن خوشبینی
برای سنجش میزان خوشبینی در جدیدترین مطالعات ،محققان از افراد شرکت کننده در این تحقیق سوال کرده‌اند که با کدامیک از این دو حالت موافق هستند: ۱ “من احساس می‌کنم زندگی پر از فرصت‌هاست” ، ۲ “من احساس می‌کنم آینده خوبی در پیش دارم” با استفاده از این ملاک ، تقریبا یک چهارم شرکت کنندگان به عنوان افرادی با ویژگی خوشبینی شناخته شدند.در گذشته تحقیقات ارتباطی بین خوشبینی و سلامت نشان می‌دادند ، حتی زمانیکه تفاوت‌ها در وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم هم مورد محاسبه قرار می‌گرفت.یک مطالعه اخیر در آلمان بر روی تقریبا ۲۵۰۰ نفر نشان داده منابع روانی باورهای شخصی خوش‌بینانه تاثیر مثبتی بر روی سلامت شرکت کنندگان همراه میزان درآمد و تحصیلات آنها داشته است.
ثبات قدم باشیم
کمتر از ۲۱ درصد از مردمی که در این تحقیق حضور داشته‌اند با ویژگی اخلاقی ثابت قدمی یا مصمم بودن معرفی شده‌اند. این ویژگی یکی از کمیاب‌ترین‌ها در بین خصوصیات مرتبط با مهارت‌های زندگیست که در این تحقیقات دیده شده است.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ارزش های خانواده را بخوانید.
ثبات عاطفی
در جدیدترین تحقیقات حدود ۳۰ درصد از افرادی که مورد بررسی قرار گرفته‌اند از ثبات عاطفی و احساسی بهره‌مند بوده‌اند به این معنا که توانایی این را داشته‌اند تا تحت فشار استرس آرام بمانند و آرامش خود را حفظ کنند یا اینکه در مواجهه با چالش‌ها خوشبین باقی بمانند. تحقیقات دیگری در ارتباط با همین خصوصیت نتایج مثبت دیگری مانند طول عمر بیشتر را نشان می‌دهد. در همان تحقیقات ۷۵ سال که بر روی ارتباط وجدان و وظیفه شناسی با طول عمر تمرکز کرده بود نتایجی که در رابطه با زنان به دست آمد نشان می‌دهد ثبات احساسی و عاطفی جدا از سایر خصوصیات دیگر ، ارتباط قوی با طول عمر آنها داشته است.
کنترل (قدرت کنترل خود)
برای درک اینکه شرکت کنندگان در این تحقیق تا چه حد از قدرت کنترل خود بهره‌مند هستند ، محققان از آنها پرسیده‌اند که چه مقدار با این حالت موافق هستند؟”در خانه ، من احساس می‌کنم بر روی اتفاقاتی که در بیشترین موقعیت‌ها واقع می‌شوند کنترل دارم” با استناد به این ملاک سنجش ، ۴۱ درصد از شرکت کنندگان با این ویژگی شناخته شده‌اند به طوریکه قدرت کنترل خود یکی از معمول‌ترین خصوصیت‌ها در بین ۵ مورد ذکر شده است که در افراد بیشتری وجود دارد. در حالیکه به نظر می‌رسد ممکن است ربطی بین موفقیت و این ویژگی وجود داشته باشد ،برخی تحقیقات چنین ارتباطی را تقویت می‌کنند.
معرفی راه موثر برای بالا بردن کیفیت زندگی
۱- یاد بگیرید که چطور فراموش کنید
خیلی وقت‌ها از چیزهایی در زندگی ناراحت می‌شویم که یا خیلی جزئی هستند. یا خارج از حیطه کنترل ما قرار دارند و هرچقدر هم که نگران آن باشیم دردی را دوا نمی‌کند. چند بار شده که مدت زیادی را از چیزی ناراحت باشید و بعد بفهمید که آخر سر بدون اینکه کاری از دست شما برآمده باشد، مشکل خودش حل شده است.
٢ – اگر به دنبال زندگی با کیفیتی هستید مولفه های خوشبختی را بشناسید
شده تابحال که بدون هیچ دلیل اعصابتان خرد باشد و با غرغرهایتان اعصاب بقیه را هم خرد کنید و یک وقت دیگر بدون هیچ دلیل احساس کنید که دوست دارید همه را بغل کنید و ببوسید؟ اولین مورد واکنش شما به استرس و دومی واکنشتان به موقعیت‌های خوب و مطلوب است. وقتی استرس ایجاد می‌شود، روز اول اصلاً متوجه آن نمی‌شوید. بعد یک محرک خیلی کوچک آن را مثل آتشفشانی فعال می‌کند. این حس توازن و آرامش درونی را برهم زده و درنتیجه حس خوشبختی را از ما می‌گیرد. دفعه بعدی که احساس کردید می‌خواهید از کوره دربروید، مکث کنید، چند نفس عمیق بکشید و ببینید که چقدر حالتان بهتر می‌شود.
٣ – تمرکز حواس را تمرین کنید
به جای اینکه نگران گذشته که هیچ کنترلی روی آن ندارید، و آینده که هنوز وجود ندارد باشید. بهتر است که روی امروزتان تمرکز کنید—اینکه چه هستید و کجا هستید. در خیابان به آدم ها لبخند بزنید و زیبایی اطرافتان را تحسین کنید. این توجه شما را از مشکلی که دارید برداشته و روحیه تان را بهتر می‌کند.
۴ – یک کار جدید یاد بگیرید
به کارها و سرگرمی‌هایی که همیشه دوست داشتید انجام دهید اما هیچ وقت زمان یا موقعیت انجام آن را پیدا نکردید فکر کنید. فعالیتی را انتخاب کنید که واقعاً به هیجانتان می‌آورد و انگیزه هایتان را بالا می‌برد. پیاده روی‌های طولانی، مدیتیشن و نوشتن افکار و احساساتتان در یک دفتر خاطرات به زندگیتان آرامش می‌دهد. این کارها به شما کمک می‌کند نیمه پُر لیوان را ببینید، به شما انرژی می‌دهد و کمکتان می‌کند کیفیت زندگیتان را بالا ببرید.
۵ – روانشناسی محیطی: افراد دور و برتان را بشناسید
دور و برتان را با آدم‌های جالب پر کنید زیرا اطرافیانتان نشان دهنده شخصیت شما هستند. وقتی با کسانیکه همیشه منفی‌باف هستند نشست و برخاست کنید، بدون اینکه بدانید شما هم همانطور می‌شوید. اما وقتی با افرادیکه سعی می‌کنند هر روز دنیا را تغییر دهند. به دیگران کمک کنند ارتباط داشته باشید، خواهید دید که شما هم به تغییر دنیا و کمک به دیگران علاقه مند می‌شوید. کیفیت دوستان و خانواده شما کیفیت زندگی شما را تعیین می‌کند.
۶ – بخندید، بخندید، باز هم بخندید
خنده بر هر درد بی‌درمان دواست. خنده سطح اندورفین و سایر هورمون‌های تقویت‌کننده شادی را در بدن بالا می‌برد. برنامه‌های مفرح و خنده‌دار زیادی در تلویزیون پخش می‌شود که شما را به خنده می اندازد. آدم‌های شوخ و بذله‌گوی زیادی هم حتماً در اطرافتان می‌شناسید که ارتباط به آنها فرصت خندیدن را در اختیارتان قرار می‌دهد.
٧ – در هر زمان فقط روی یک چیز تمرکز کنید.
انجام چند کار در یک زمان سطح هورمون‌های استرس‌زا در بدن را بالا می‌برد. دلیل آن این است که با انجام همزمان چند کار خودتان را تحت فشار قرار می‌دهید. که همه آن فعالیت‌ها را به خوبی و درستی انجام دهید اما نتیجه کار این خواهد بود که کارها بیشتر از حد معمول طول می‌کشند و با استاندارد بالایی هم انجام نمی‌شوند. با تمرکز روی بیشتر یک کار در یک زمان، نمی‌توانید ارتباط خوبی با همه آن کارها برقرار کرده و تمرکز حواستان را هم از دست می‌دهید.
بررسی نکات طلایی برای شروع عالی زندگی
هر روز صبحانه بخورید
کسانی که هر روز صبحانه می خورند، نسبت به افرادی که صبحانه نمی خورند، از سلامت عمومی بیشتری برخوردارند. نتایج تحقیقات نشان می دهد که بیشتر ویتامین ها و مواد مغذی موردنیاز بدن از طریق صبحانه قابل جذب است. صبحانه بدن را از سوءتغذیه، چاقی مفرط و بالا رفتن کلسترول خون محافظت می کند.
برای بهبود کیفیت زندگی خود خوب بخوابید
بدن شما برای فعالیت روزانه به خواب مناسب نیاز دارد. این در حالی است که بسیاری از ما خواب شبانه کامل نداریم و در طول روز با کسالت و خستگی به امور روزانه می پردازیم. بی خوابی و نداشتن خواب کامل شبانه یکی از مهم ترین عوامل ابتلا به اختلالات روان پزشکی است. حافظه، عملکرد مغز و عملکرد شناختی را تحت تاثیر قرار می دهد. سالانه مشکل کمبود خواب تلفات جانی بی شماری نیز به بار می آورد. در آمریکا هر سال بیش از ۱۰۰ هزار فقره تصادف، ۱۵۰۰ مورد مرگ ناشی از تصادف و ده ها هزار مورد مجروحیت به علت رانندگی رانندگان خواب آلود رخ می دهد. بنابراین بیش از گذشته به خواب کامل شبانه اهمیت دهید.
ارتباطات اجتماعی خود را بیشتر کنید
ارتباطات اجتماعی در سلامت جسمانی و روانی تاثیر دارد. شما از طریق برقراری ارتباط با دیگران می توانید اطلاعات مفیدی درباره سلامت خود دریافت کنید. حمایت روانی دیگران را برای خود جلب کنید، از دیگران کمک بخواهید. به دیگران احساس تعلق خاطر و علاقه کنید، فعالیت های گروهی نیز ذهن شما را فعال نگه می دارد و سطح سروتونین را به میزان متناسبی حفظ می کند.
ورزش کنید و تحرک داشته باشید
این توصیه تکراری از این رو قابل اهمیت است که هر قدر هم بگوییم باز عده کمی به آن عمل می کنند! کوتاه و مختصر باید گفت که ورزش به حفظ سلامت عمومی بدن، تناسب اندام، وزن مناسب، کاهش بیماری های قلبی، حفظ استخوان ها و مفاصل، تقویت ماهیچه ها و کاهش ابتلا به دیابت ناشی از چاقی مفرط کمک می کند. نکته این جاست که بهانه هایی که برای ورزش نکردن می آوریم دقیقا همان دلایلی است که باید برای آن ها ورزش کنیم مثل خستگی مفرط و کسالت.
بهداشت دندان ها را رعایت کنید
هیچ می دانید که نخ دندان کشیدن عمر شما را ۶.۴ سال اضافه می کند. سال هاست ارتباط سلامت دندان ها با سلامت عمومی بدن اثبات شده است. اما تاکنون هرگز کسی فکر نمی کرد که نخ دندان با طول عمر ارتباط داشته باشد، موضوع خیلی ساده است. دهان یک بخش داخلی از بدن است، در دندان ها خون جریان دارد و همان خون به قلب و دیگر اعضای بدن فرستاده می شود. بنابراین باکتری که توسط پلاک دندان تولید می شود. وارد جریان خون می شود و ممکن است با مسدود کردن عروق خونی قلب به بیماری قلبی منجر شود. دیگر تحقیقات رابطه بین باکتری های دهانی و سکته، دیابت و تولد نوزادان نارس را نشان داده است.
یک سرگرمی ساده می‌تواند کیفیت زندگی شما را بالا ببرد
سرگرمی و تفریح فعالیتی است که به طور منظم انجام و باعث احساس رضایت خاطر و آرامش می شود. بیشتر تفریحات، لذت بخش است و هنرهای دستی، ورزش، رفتن به سینما، پارک یا دیگر اماکن دیدنی همگی تفریحات سالم محسوب می شود. تفریحات عمر شما را نیز زیاد می کند زیرا مانع از چاقی مفرط می شود.
از پوست خود محافظت کنید
پوست ما از لحظه تولد در حال تغییر و ریزش است. بهترین راه حفاظت از پوست، اجتناب از نور آفتاب است. نور آفتاب اشعه های مضری دارد که باعث چین و چروک، خشکی پوست و کک و مک می شود. بنابراین استفاده از ضدآفتاب، استفاده از کلاه و خودداری از رفتن به حمام آفتاب توصیه اکید متخصصان است.
مواد غذایی سالم مصرف کنید
سعی کنید به عنوان میان وعده و تنقلات میوه و سبزیجات بخورید. میوه و سبزیجات از بروز سرطان جلوگیری می کند. از علایم پیری پیشگیری می کند، به بهبود حافظه کمک می کند، به سلامت قلب و تقویت سیستم ایمنی منجر می شود. ماست کم چرب و هویج دومیان وعده خوب است که به هنگام گرسنگی در طول روز می توانید بخورید.
آب بنوشید و از مصرف لبنیات غافل نشوید
ارگان های مهم بدن ما اعم از قلب، مغز، کلیه و کبد و… برای عملکرد بهتر به آب نیاز دارد. اگر به بدن به میزان کافی آب نرسد، ارگان های بدن به حالت اورژانسی درمی آید و برای دریافت آب از هر سلولی کمک می گیرند.کلسیم موجود در لبنیات هم به حفظ سلامت استخوان ها کمک زیادی می کند.
چایی و نوشیدنی ارتباط مستقیمی با کیفیت زندگی دارند
به گفته متخصصان چای بدون کافئین بهتر است و مصرف نوشیدنی های شیرین هم به علت خطر ابتلا به چاقی توصیه نمی شود. شواهد نشان می دهد چای به بهبود حافظه، پیشگیری از پوسیدگی دندان ها، سرطان و امراض قلبی کمک می کند.
پیاده روی روزانه را در برنامه خود بگنجانید
اگر برای نداشتن تحرک بهانه دارید، برای پیاده روی نکردن نمی توانید بهانه ای پیدا کنید. همه افراد در طول روز چند دقیقه ای برای پیاده روی وقت دارند. اگر مزایای پیاده روی را بدانند، بی گمان وقت بیشتری به آن اختصاص می دهند. به راه رفتن فکر کنید وقتی با تلفن صحبت می کنید. وقتی مسواک می زنید و وقتی یک مسابقه مهیج را تماشا می کنید، راه بروید.
یک مطالعه ۸ ساله روی ۱۳ هزار نفر نشان داد کسانی که فقط ۳۰ دقیقه در طول روز پیاده روی می کردند، به میزان قابل توجهی کمتر از افرادی که پیاده روی نداشتند دچار مرگ زودرس می شوند. بنابراین به جای آسانسور از پله ها استفاده کنید. به هنگام خرید پیاده روی کنید، در محل کار چند دقیقه ای قدم بزنید. دورترین مسیر را برای رسیدن به منزل یا محل کار انتخاب کنید و نیمی از آن را پیاده بروید.
مدیریت زمان و مکان را داشته باشید
به یاد داشته باشید که یک رژیم غذایی سالم و سبک زندگی صحیح هرگز خود به خود اتفاقی رخ نمی دهد. بسیاری از این عادت ها که در این مطلب ذکر شد بسیار آسان است. فقط با برنامه ریزی و داشتن هدف به صورت منظم اجراشدنی است. تکرار چند روزه این فعالیت ها و سپس کنار گذاشتن آن ها نمی تواند سلامت و رضایت در زندگی را به همراه داشته باشد. بهتر است این کارها را جزو برنامه اصلی روزانه زندگیتان قرار دهید و آن ها را تبدیل به عادت کنید.
سخن پایانی
شما دراین مقاله با اهمیت داشتن کیفیت زندگی آشنا شدید.همچنین از راهکارها و نکات داشتن کیفیت زندگی آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا دراسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
عادت‌ها و رفتارهایی که هر روز از خود بروز می‌دهیم. نحوه خوراک و غذاهایی که مصرف می‌کنیم. شرایط محیط و اطراف. کسانی که با آنها نشست و برخواست داریم.
راهکارهایی در این زمینه وجود دارد. با توجه به نیاز خود میتوانید از آنها بهره ببرید. هر کدام که برای شما ساده‌تر است از آن شروع کنید.
