شاید تصور کنید که این خلاقیت مختص افراد خاص است و شما از این موهبت بی نسیب هستید اما اینطور نیست شما هم میتوانید با انجام تکنیک‌هایی این مهارت را در خود پرورش دهید. یک ایده خلاقانه جدید می تواند به شما احساس درخشان و توقف ناپذیری بدهد.اما وقتی ایده‌های بزرگ از جریان افتادند، به راحتی دلسرد می‌شوید و اعلام می‌کنید که یک متفکر خلاق نیستید.ایجاد مهارت های خلاقانه کلید نوآوری است. اما شما از کجا باید شروع کنید؟ در این مقاله، تفکر خلاق چیست، تکنیک‌های این مهارت و چگونه مهارت خلاقانه خود را تقویت کنیم را بررسی می‌کنیم.
فهرست مطالب
- تفکر خلاقانه چیست؟
- تفاوت تفکر خلاقانه و نقادانه چیست؟
- معرفی انواع تفکر خلاقانه
- تکنیک‌های تفکر خلاق چیست؟
- مراحل تفکر خلاقانه چگونه است؟
- ویژگی‌های افراد خلاق چیست؟
- معرفی نمونه هایی از مهارت های خلاقیت
- فوائد تفکر خلاق چیست؟
- معرفی ۴ ترفند طلایی برای بدست آوردن تفکر خلاقانه
- سخن پایانی و سوالات متداول
تفکر خلاقانه چیست؟
به معنای پیدا کردن راه‌های جدید برای انجام وظایف، حل مشکلات و رویارویی با چالش‌ها است. این تفکر باعث می‌شود دیدگاهی تازه به کارتان پیدا کنید. این طرز فکر میتواند به بخش‌ها و سازمان‌ها کمک کند تا بهره‌وری بیشتری داشته باشند.
تمرکز بر خلاقیت و نوآوری مهم و گاهی ممکن است نیاز به روش‌هایی باشد که قبلا امتحان نشده‌اند. تفکر خلاق یک مهارت است و لازمه رشد در هر مهارت، تمرین مداوم و مستمر است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تفکر انعکاسی چیست را بخوانید.
تفاوت تفکر خلاقانه و نقادانه چیست؟
تفکر خلاق یعنی ایجاد و بکارگیری ایده‌های جدید در زمینه‌های خاص، ایجاد روش‌های جدید که نتیجه مثبت ایجاد می‌کند.
تفکر نقادانه: هسته اصلی اکثر فعالیت‌های فکری است که شامل یادگیری، شناخت یا گسترش یک استدلال، استفاده از شواهد در حمایت از استدلال و استفاده از اطلاعات برای حل مسائل است. نمونه‌هایی از مهارت‌های تفکر انتقادی عبارتد از: تفسیر، تحلیل، ارزیابی، توضیح، توالی، استدلال، مقایسه، پرسش، ارزیابی، آزمون و…
تمایلاتی مانند کنجکاوی، معقول بودن، انعطاف‌پذیری فکری، نگرش باز و منصفانه، آمادگی برای امتحان روش‌های جدید برای انجام کارها و در نظر گرفتن گزینه‌های جایگزین، پشتکار، تفکر انتقادی و خلاق را ترویج می‌کند و تقویت می‌کند.
معرفی انواع تفکر خلاقانه
پرورش تفکر خلاق با تغییر دیدگاه شما شروع می شود. یادگیری سبک های جدید و متفاوت تفکر میتواند به تولد ایده‌های قدرتمند کمک کند.خلاقیت میتواند در ۳ بعد خودش را نشان دهد.
- خلاقیت هنری: این بعد از خلاقیت رو می‌شه در مجسمه‌سازی، تئاتر، هنر و … پیدا کرد. البته که محدود به همین‌ها نمیشه و کلا هر خلاقیتی که یه وجهی از زیبایی‌شناختی رو در خودش داشته باشه، شامل می‌شه.
- حل مساله: هر اقدام نوآورانه‌ای رو می‌شه جزو این دسته گذاشت. وقتی راه‌های جدیدی رو امتحان می‌کنیم و به دنبال نگاه نو و جدید و فارغ از پیش داوری‌ها به زندگی و مسائلش باشیم ، از خلاقیتمون استفاده کردیم.
- خلاقیت در علم: هر برنامه‌ی جدیدی که برنامه نویس‌ها می‌نویسن یا فناوری‌های جدیدی که اختراع می‌شه و … جزو این شاخه خلاقانه هست.
تکنیک‌های تفکر خلاق چیست؟
می توانید از روش های مختلفی برای بهبود تفکر خلاق خود استفاده کنید. در اینجا چند تکنیک وجود دارد که ممکن است به شما در ایجاد ایده های خلاقانه‌تر و حل مشکلات پیچیده کمک کند که عبارتند از:
طوفان مغزی
یک تکنیک رایج برای ایده پردازی است و می توانید تمرین ها و رویکردهای مختلفی برای اجرای این روش پیدا کنید. با این تکنیک، هدف تولید هر چه بیشتر ایده ها در یک بازه زمانی خاص است. به عنوان مثال یک گروه ممکن است یک تایمر ۵ دقیقه ای تنظیم کند و به شرکت کنندگان اجازه دهد هر ایده‌ای را که فکر می‌کنند، بدون توجه به اینکه چقدر غیرعادی به نظر می رسند، به اشتراک بگذارند. پس از اشتراک‌گذاری، گروه میتواند این ایده‌ها را با صدای بلند مورد بحث قرار دهد تا تعیین کند که کدام یک از ایده‌ها با نیازهای پروژه مطابقت دارند.
کلمات تصادفی
تکنیک کلمات تصادفی از شرکت کنندگان می خواهد که یک کلمه یا عبارت مرتبط با مشکلی را که می خواهند حل و شناسایی کنند روی کاغذ بنویسید و از شرکت کنندگان بخواهید کلمات مرتبط با آن را بازگو کنند این تکنیک به شرکت‌کنندگان کمک می‌کند تا ایده‌های مرتبط با مشکلی را که می‌خواهند حل کنند شناسایی کنند، که میتواند به آنها کمک کند.
شباهت‌ها و تفاوت‌ها
این تکنیک از شرکت کنندگان می خواهد که دو شی را انتخاب کنند. شی اول نشان دهنده مشکلی است که آنها می خواهند حل کنند و شی دوم یک مورد مرتبط است. به‌عنوان مثال اگر فردی بخواهد مدیریت زمان خود را بهتر کند ممکن است ساعتی را برای نمایش مشکل انتخاب کند و یک تقویم به عنوان یک شی مرتبط را نشان دهد. فرد فهرستی از شباهت‌ها بین دو شی را ایجاد می‌کند و به دنبال آن فهرستی از تفاوت‌های آن را ارائه می‌کند.
هر دو شی نشان دهنده زمان هستند اما ساعت بر اساس ثانیه‌ها و دقیقه‌هاست، در حالی‌که یک تقویم بر تاریخ متمرکز می‌باشد. فرد میتواند از این شباهت‌ها یا تفاوت‌ها برای گرفتن ایده استفاده کند تا به مدیریت موثر زمان برسد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تفکر چیست را بخوانید.
نقش آفرینی
شرکت کنندگان نقش‌هایی را می پذیرند و مشکلات و راه حل ها را از دیدگاه خود تصور می کنند. برای مثال، یک تیم توسعه محصول ممکن است شخصیت یک مشتری بالقوه را بپذیرد. تفکر در مورد محصول از دیدگاه مشتری می تواند ایده ها و راه حل هایی را ایجاد کند که خواسته ها و نیازهای آنها را برآورده کند. بسته به موقعیت، شرکت‌کنندگان می‌توانند با استفاده از شخصیت‌های متعدد به مشکل از منظرهای مختلف نگاه کنند، مانند یک کاربر برای اولین بار در مقابل یک کاربر با تجربه.
مراحل تفکر خلاقانه چگونه است؟
تفکر خلاق شامل چهار مرحله است که عبارتند از:
تفکر خلاق – آماده سازی
در این مرحله متفکر مسئله را فرموله می کند و مطالبی را که برای یافتن راه حل‌های جدید ضروری می‌داند جمع آوری می‌کند. بسیاری از اوقات حتی پس از روزها، هفته ها یا ماه ها تلاش متمرکز نیز نمی توان مشکل را حل کرد. متفکر از آن روی گردان می‌شود و مرحله بعدی را آغاز می‌کند.
تفکر خلاق – دوره نهفتگی
در این دوره، برخی از ایده‌هایی که در راه‌حل تداخل داشتند، محو می‌شوند. فعالیت آشکار و گاهی فکر کردن به مشکل در این مرحله وجود ندارد.
تفکر خلاق – روشنایی
ایده‌های خلاقانه به طور ناگهانی رخ می‌دهد. در نتیجه چیز مبهم روشن می‌شود.
تفکر خلاق – تأیید
اگرچه راه حل در مرحله روشنایی یافت می شود، اما باید بررسی شود که آیا آن راه حل صحیح است یا خیر. از این رو در این مرحله آخر ارزیابی راه حل انجام می شود. اگر راه حل رضایت بخش نباشد، متفکر از ابتدا به فرآیند خلاقیت باز می گردد.
ویژگی‌های افراد خلاق چیست؟
داشتن ذهن خلاق به ما این امکان را می دهد که کارهای جدید و هیجان انگیزی انجام دهیم
- این افراد خیلی به ایده‌پردازی علاقه دارند.
- دنبال پیداکردن راه‌حل‌های نو برای مسائل هستند.
- قدرت ریسک‌پذیری بالایی دارند و از خارج شدن از نقطه‌ی امن‌شان استقبال می‌کنند.
- از شکست نمی‌ترسند زیرا می‌دانند راه گریزی نیست.
- از تجربیات دیگران درس می‌گیرند و به ابعاد مختلف مسائل نگاه می‌کنند.
از بین تمام فعالیت‌های انسانی، خلاقیت بیش از همه به ارائه رضایتی که همه ما امیدواریم در زندگی خود به دست آوریم، نزدیک است.. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله تفکر سیستمی چیست را بخوانید.
معرفی نمونه هایی از مهارت های خلاقیت
علاوه بر تکنیک‌های تفکر خلاق که ارائه کردیم، چندین مهارت وجود دارد که برای لذت بردن از مزایای تکنیک‌ها باید آنها را توسعه دهید. برخی از مهارت های خلاقیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش کنید
- بررسی دیدگاه های مخالف
- سوال پرسیدن از دیگران
- ارتباط برقرار کردن
فوائد تفکر خلاق چیست؟
با توسعه مهارت های تفکر خلاق می توانید مزایایی از این قبیل را تجربه کنید:
- توانایی ایجاد بهترین راه حل‌ها برای خواسته‌های روزانه، که ارزشی برای مشتریان و کسب و کار شما فراهم می کند.
- بهبود در حل مشکل نه تنها برای مسائل مربوط به کار، بلکه در موارد زندگی شخصی شما.
- مشارکت بیشتر در محل کار، فعالیت‌های روزانه و مشارکت که برای یک محیط سالم مفید است.
- کار گروهی و پیوند مؤثرتر، زیرا افراد عادت می‌کنند ایده‌های اصلی خود را رد کنند و ویژگی‌های خلاقانه یکدیگر را یاد بگیرند.
در هر کسب و کاری به افرادی نیاز دارند که بتوانند بهترین راه‌حل‌ها را برای مشکلات روزمره‌ای که به‌وجود می‌آید ارائه دهند.
معرفی ۴ ترفند طلایی برای بدست آوردن تفکر خلاقانه
گاهی اوقات به نظر می‌رسد که افراد خاصی به سادگی استعداد خلاقیت دارند. اگر احساس می‌کنید از آن دسته افراد خوش شانس نیستید خودتان را دست کم نگیرید و سعی کنید آن را پرورش دهید. در جست و جوی راه‌هایی برای تقویت خلاقیت خود باشید، توجه و انرژی خود را روی کار موردنظر متمرکز کنید. برخی از این ترفندهای جذاب که به شما کمک می‌کند را در این مقاله بررسی کرده‌ایم.
۱- تفکر خلاق – پاداش دادن
تحقیقات نشان داده است که پاداش برای تولید آثار خلاقانه داده می‌شود و خلاقیت شما افزایش پیدا می‌کند. حواستان باشد زیاده‌روی نکنید در پاداش دادن به خود در غیر این‌صورت خطر کاهش انگیزه و خلاقیت خود را دارید.
۲- تفکر خلاق – رویا پردازی
در دنیای پیشرفته امروزی، حواس پرتی تنها با یک کلیک فاصله دارد. به جای اینکه هر لحظه بیکاری را با برنامه‌ها، بازی‌ها، ایمیل‌ها و بازدید از وب‌سایت پر کنید، سعی کنید خیال‌پردازی کنید. در یک مطالعه نشان داده شده است، شرکت کنندگان بی حوصله نسبت به کسانی که شاد، آرام یا مضطرب بودند، در تست های خلاقیت بهتر عمل کردند.
در مطالعه دیگری، محققان دریافتند که بی حوصلگی به افراد فرصت می‌دهد تا رویاپردازی کنند، که سپس منجر به خلاقیت بیشتر می شود.
۳- تفکر خلاق – قدم زدن
یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که افراد در هنگام راه رفتن به جای نشستن، تمایل بیشتری به خلاقیت دارند. این مطالعه نشان داد که یک پیاده روی ساده می تواند به طور موقت خلاقیت را افزایش دهد.
۴- تفکر خلاق – از مشکل کمی دوری کنید
قرار دادن فاصله بین خود و مشکل نیز ممکن است کارساز باشد. محققان به این مسئله پی بردند که وقتی شرکت کنندگان تصور می‌کردند که یک مشکل از یک مکان دور در مقابل یک مکان نزدیک منشاء می‌گیرد مشکلات بیشتری حل می‌شود و راه‌حل‌های خلاقانه تری به ذهن می‌رسد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با تفکر آشنا شدید. همچنین از ترفند طلایی برای بدست آوردن تفکر خلاق آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
تفکر خلاق به شما کمک می‌کند تا به مسائل و موقعیت‌ها از دیدگاهی نو نگاه بیاندازید. تفکر خلاق روشی برای توسعه راه‌حل‌های بدیع و ساختارشکنانه است که هیچ‌گونه به راه‌حل‌های فعلی و گذشته وابسته نیستند.
خلاقیت میتواند ترسناک باشد. در جهانی که جمعیتی بیش از ۷ میلیارد نفر دارد، واقعا چطور می‌توان به افکاری اصیل دست پیدا کرد؟ لازم است یک حقیقت را با شما به اشتراک بگذاریم: تفکر خلاق به معنای یک جرقه کوچک که هیچکس دیگر در این جهان به آن دست پیدا نکرده نیست. تفکر خلاق به معنای تفسیر اطلاعات است و میتوانید عادات خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که خلاقیت افزایش یابد.
